ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ ΤΟ ΑΨΙΝΘΙΟΝ

αψιθιά
Artemisia absinthium

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το φυτό καλλιεργείται από τα βιβλικά χρόνια, για την αντιμετώπιση των επιδημιών και σαν εντομοαπωθητικό. Στα χρόνια του Ιπποκράτη θεωρούσαν ότι δυναμώνει την μνήμη και τη λογική, ανακουφίζει τους μυοσκελετικούς πόνους, δυναμώνει την όραση και βαθαίνει τον ύπνο. Λόγω της τελευταίας ιδιότητάς του στα χωριά γέμιζαν τα μαξιλάρια με Αψιθιά. Χρησιμοποιείται ως ανθελονοσιακό, σε συνδυαστική θεραπεία πάντα με άλλα συνθετικά ανθελονοσιακά φάρμακα, καθώς τα παράσιτα της ελονοσίας αναπτύσσουν ανθεκτικότητα στην αρτεμισίνη. Επίσης, έχει αντιπυρετικές, αντισηπτικές, διουρητικές και εμμηναγωγές ιδιότητες. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό τονωτικό του στομάχου και βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας, της γαστραλγίας και της ηπατικής ανεπάρκειας. Χορηγείται επίσης, κατά της αναιμίας, της πνευμονικής φυματίωσης, της αρθρίτιδας, αλλά και ως εκτρωτικό.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως τονωτικό του στομάχου και ορεξιογόνο υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, μια κουταλιά αποξηραμένων φύλλων και ανθέων βράζουν σε ένα φλυτζάνι νερό, 2-3 φορές την ημέρα), εγχύματος και βάμματος. Το φυτό καλλιεργείται για την απομόνωση της αρτεμισίνης, με σκοπό τη χρήση της ως ανθελονοσιακό φάρμακο.

ΑΓΡΙΜΟΝΙΟ

Κοινές ονομασίες: Αργεμώνη, ευπατόριο, φωνόχορτο, ασπροζάκι.

Agrimonia eupatoria

Φυτρώνει σε ηλιόλουστα, ξηρά μέρη, δίπλα σε φράχτες, στις άκρες αγρών, μονοπατιών και δασών, καθώς και κοντά σε χέρσες εκτάσεις και χαλάσματα. Η ταξιανθία του αποτελείται από μικρά κίτρινα άνθη σε λεπτούς μίσχους υπό μορφή σταχιού, όπως και του φλόμου. Όλο το φυτό είναι καλυμμένο με απαλό χνούδι. Τα φύλλα που είναι κοντά στο έδαφος έχουν συχνά μήκος 10 εκ. και είναι πτεροειδή. Το Αγριμόνιο, που μπορεί να φτάσει και τα 80 εκ. ύψος, ανήκει στην ίδια οικογένεια με την αλχεμίλη. Το φυτό συλλέγεται την εποχή της ανθοφορίας του, από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Η ιστορία αυτού του βοτάνου, όπως και πολλών άλλων, πάει πίσω στο ακρινό παρελθόν μέχρι και τους αρχαίους Αιγυπτίους.

Το Αγριμόνιο έχει σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες για τις φλεγμονές του λαιμού και του στόματος. Θυμηθείτε το σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, προβλημάτων του φάρυγγα, αφθών, μυκητιάσεων ή φλεγμονών του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας. Οι γαργάρες με αυτό το τσάι καθαρίζουν τη φωνή, για όσους τραγουδούν ή δίνουν δημόσιες ομιλίες.

Τα φύλλα του είναι εξαιρετικά για την αναιμία και τις πληγές και χρησιμοποιούνται ε επιτυχία στους ρευματισμούς, στο λουμπάγκο, στα πεπτικά προβλήματα, στην κίρρωση του ήπατος και στις παθήσεις της σπλήνας.

Το Αγριμόνιο, χάρη στις στυπτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες, είναι ένα από τα πιο πολύτιμα βότανα. Ο δρ Σίρμπαου λέει: «Ένα φλιτζάνι αγριμόνιο, τρεις φορές την ημέρα, είναι φάρμακο για τη διόγκωση της καρδιάς, του στομάχου και των πνευμόνων, καθώς και για τις διαταραχές των νεφρών και της ουροδόχου
κύστεως, αν λαμβάνεται τακτικά για κάποιο χρονικό διάστημα». Η αλοιφή του αγριμόνιου, που χρησιμοποιείται με τρόπο παρόμοιο με της καλέντουλας, είναι χρήσιμη σε περιπτώσεις κιρσών και πληγών των κάτω άκρων.

Τρόπος Χορήγησης:

Έγχυμα: Ένα κουταλάκι του τσαγιού Αγριμόνιο σε 1/4 του λίτρου βραστό νερό. Αφήστε το για λίγο να βγάλει τις ουσίες του. Για διαταραχές του ήπατος: Αναμείξτε ίσα μέρη από Αγριμόνιο, Γάλιο και Γαϊδουράγκαθο. Χρησιμοποιήστε ένα γεμάτο κουταλάκι του τσαγιού για ένα φλιτζάνι νερό. Αφήστε το για λίγο να βγάλει τις ουσίες του.

Λουτρό: 200 γρ. βοτάνου για ένα λουτρό.

ΑλχημΙλλη ή ΑλχεμΙλη

Κοινή ονομασία: Αλχεμούλα.
Alchemilla vulgaris

Η αλχεμίλη είναι ευεργετική όχι μόνο για τις διαταραχές της εμμηνορρυσίας, τη λευκόρροια, τις διαταραχές της κοιλιακής χώρας και τις αδιαθεσίες κατά την εμμηνόπαυση, αλλά, σε συνδυασμό με το τσάι αχίλλειας, βοηθά επίσης στην αρχή της εφηβείας, και επιδρά θετικά στην έναρξη της εμμηνορρυσίας. Σε περιπτώσεις νεαρών κοριτσιών που η εμμηνόρροια δεν εκδηλώνεται, παρ’ όλη την ιατρική φαρμακευτική αγωγή, η αλχεμίλη μαζί με την αχίλλεια (αναμεμειγμένες σε ίσα μέρη) έχουν πολύ θετικά αποτελέσματα.

Θεραπεύει πολύ γρήγορα και έχει στυπτική δράση. Χρησιμοποιείται επίσης ως διουρητικό και δυναμωτικό της καρδιάς σε περιπτώσεις πυρετού από επιμόλυνση τραυμάτων και σε πυώδεις πληγές ή τραύματα που δεν τα έχουμε περιποιηθεί σωστά.
Μετά την εξαγωγή δοντιού το τσάι της αλχεμίλης συνιστάται ως ένα από τα καλύτερα φάρμακα. Οι πληγές επουλώνονται μέσα σε μια μέρα, έπειτα από αρκετές πλύσεις. Μειώνει την αδυναμία των μυών και των άκρων, και βοηθά στην αναιμία.

Η αλχεμίλη χρησιμοποιείται για τη μυϊκή ατροφία, καθώς και για σοβαρές και ανίατες παθήσεις των μυών. Αυτό το πολύτιμο βότανο χρησιμοποιείται και για τη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Άνθρωποι από το Μπούργκενλαντ της Αυστρίας ου έχουν πει ότι πίνοντας τσάι αλχεμίλης και κάνοντας πλύσεις μ’ αυτό στην περιοχή της καρδιάς, βλέπου με σημαντική ανακούφιση στις διαταραχές του μυοκαρδίου.

Τρόπος Χορήγησης:
Έγχυμα: Σε 1 γεμάτο κουταλάκι του τσαγιού Αλχεμίλη ρίχνουμε 1/4 του λίτρου βραστό νερό. Αφήνουμε για λίγο να βγάλει τις ουσίες της.

Βαλσαμόχορτο

Σπαθόχορτο, Βάλσαμο, Λειχηνόχορτο, Περίκη, Χελωνόχορτο
Hypericum perforatumL. (St. John’s Wort)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν κυρίως ως επουλωτικό στις πληγές από τα σπαθιά, εξ ου κι η ονομασία του “σπαθόχορτο”. Ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν επίσης, ως διουρητικό, εμμηναγωγό και αιμοστατικό. Στις ΗΠΑ, το υπερικό είναι ίσως το πιο δημοφιλές φαρμακευτικό φυτό, και χρησιμοποιείται για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη ως εναλλακτικό του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου Prozac, με δραστικό συστατικό τη φλουοξετίνη. Στην Ευρώπη κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Ladose. Χρησιμοποιείται επίσης, ως σπασμολυτικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες. Ήδη, το 1994 στη Γερμανία, συνταγογραφήθηκαν συνταγές για 20 εκατομμύρια ασθενείς. Μόνο στη Μοντάνα των ΗΠΑ καλλιεργούνται σήμερα 500.000 στρέμματα φυτού. Όλο το φυτό χρησιμοποιείται ως αντιφλεγμονώδες, στυπτικό, επουλωτικό, αναλγητικό, αντιδιαρροϊκό και διουρητικό. Το έγχυμα του φυτού χορηγείται για την αντιμετώπιση της δυσεντερίας, ηπατικών παθήσεων, της χρόνιας καταρροής, της νευραλγίας, της ανησυχίας και της έντασης.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως επουλωτικό στο δέρμα υπό τη μορφή φυτικού ελαίου (σπαθόλαδο ή βαλσαμέλαιο) Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά σε πληγές, εγκαύματα κλπ. Ως αντικαταθλιπτικό και τονωτικό λαμβάνεται από του στόματος υπό τη μορφή εγχύματος (15-20g ξηρού βοτάνου σε 1lt βραστό νερό για 5-15min) και βάμματος (5-10 σταγόνες κάθε βράδυ σε παιδιά και 15-20 σταγόνες σε ενήλικες, για 20 ημέρες).

ΦΥΛΛΑ ΒασιλιΚΟΥ

Basil (Ocimum Basilicum L.)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Γηγενές φυτό της Ινδίας, ο βασιλικός φύεται στη Μεσόγειο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Εκαλλιεργείτο στην Αίγυπτο. Στις σαρκοφάγους των πυραμίδων βρέθηκαν σταφάνια βασιλικού. Υπάρχουν πολλές αναφορες για τον βασιλικό από τον Αριστοτέλη, Θεόφραστο, Διοσκουρίδη, Γαληνό, Πλίνιο και Αέτιο. Στη Δυτική Ευρώπη έφτασε μόλις τον 16ο αιώνα. Όλο το φυτό χρησιμοποιείται ως σπασμολυτικό του πεπτικού συστήματος, τονωτικό του στομάχου, γαλακταγωγό, διουρητικό και μαλακτικό. Το αφέψημα (τσάι) από τα φύλλα του φυτού χορηγείται για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου, της υστερίας, του άγχους και της έντασης, ενώ δρα και ως παυσίπονο στους αρθριτικούς και ρευματικούς πόνους. Στη λαϊκή ιατρική λαμβάνεται από του στόματος για τη θεραπεία του πυρετού, της γαστρεντερίτιδας, της δυσκοιλιότητας, της ναυτίας, της δυσπεψίας και του πονόλαιμου.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως παυσίπονο, ηρεμιστικό και ευστόμαχο υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά της σούπας ξηρών φύλλων σε ένα φλυτζάνι νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα ως παυσίπονο υπό τη μορφή καταπλάσματος των νωπών φύλλων.

Γαϊδουράγκαθο

Κουφάγκαθο, Αγκάβατος
Silybum marianum (Milk thistle)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το αφέψημα (τσάι) του φυτού χρησιμοποιείται ως χολαγωγό και χολαιρετικό. Συνιστάται ευρέως για την προστασία του ήπατος από την εκδήλωση λοιμώξεων, την κατανάλωση αλκοόλ και τις χημειοθεραπείες. Βοηθά επίσης, στη θεραπεία της ηπατίτιδας, του ίκτερου, της κίρρωσης του ήπατος, της καταρροής και της πλευρίτιδας. Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα για την αντιμετώπιση της ψωρίασης. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν την αντικαρκινική, νευροπροστατευτική αλλά και καρδιοπροστατευτική του δράση, η οποία βασίζεται κυρίως στη μείωση της χοληστερόλης.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται κυρίως για την προστασία του ήπατος και τη θεραπεία διαφόρων ηπατικών νοσημάτων υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά ξηρών σπόρων βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, 3 φλυτζάνια την ημέρα). Χρησιμοποιείται επίσης, υπό τη μορφή βάμματος και φυτικού εκχυλίσματος.

Γοργόγιαννη

Άγιος Γιάννης, Ιεροβότανο, Κρητική βερβένα
Cretan Verbena officinalis

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το αφέψημα (τσάι) των φύλλων του φυτού χρησιμοποιείται ως σπασμολυτικό, ορεξιογόνο, στυπτικό, εμμηναγωγό και τονωτικό. Είναι κατάλληλο για τη θεραπεία του πόνου των οφθαλμών, της αμηνόρροιας, της δυσμηνόρροιας, των εμμηνοπαυσιακών διαταραχών, του άγχους και διαφόρων διαταραχών του στομάχου και των νεφρών.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως σπασμολυτικό, εμμηναγωγό και στυπτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 10g ξηρού βοτάνου βράζουν σε 100ml νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα).

ΦΥΛΛΑ ΔάφνηΣ

Βάγια, Δαφνολιά, Φυλλάδα
Laurel Leaves (Laurus nobilis L.)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή εγχύματος ως αντιρρευματικό, αντισηπτικό, διουρητικό, εφιδρωτικό, σπασμολυτικό και εμμηναγωγό. Ενισχύει την λειτουργία της πέψης και λαμβάνεται από του στόματος για την αντιμετώπιση των κολικών, της δυσπεψίας, του μετεωρισμού, της ανορεξίας, της καταρροής, του βήχα και του κρυολογήματος. Εφαρμόζεται εξωτερικά για την θεραπεία των μωλώπων, της πιτυρίδας, της τριχόπτωσης, των διαστρεμμάτων, των ρευματισμών και του έρπητα. Επίσης, το φυτό χρησιμοποιείται στην κτηνιατρική για την καταπολέμηση των ψειρών και ακάρεων.

Τρόπος Χορήγησης:
Ως αποχρεμπτικό, ευστόμαχο και αντιφλεγμονώδες χορηγείται υπό τη μορφή εγχύματος των αποξηραμένων φύλλων. Στο δέρμα εφαρμόζεται υπό τη μορφή αιθερίου ελαίου, φυτικού ελαίου και αλοιφής.

Δεντρολίβανο

Λιβανωτίς η φαρμακευτική, Διοσμαρίνη, Αρισμαρί
Rosemary (Rosmarinus officinalis L.)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Έχει τονωτικές, σπασμολυτικές και αντισηπτικές ιδιότητες και λαμβάνεται από του στόματος για την θεραπεία των εντερικών λοιμώξεων, της διάρροιας, της κολίτιδας, του μετεωρισμού, των ηπατικών διαταραχών και του ίκτερου. Επίσης, είναι διεγερτικό του κυκλοφορικού καθώς αυξάνει την ροή του αίματος στα αγγεία, αλλά και αποτελεσματικό επουλωτικό σε πληγές της στοματικής κοιλότητας. Xορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος για την αντιμετώπιση της γρίπης, του κρυολογήματος, των ρευματισμών και της δυσπεψίας.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως δυναμωτικό και αντισηπτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, 20-30g ξηρού βοτάνου σε 1lt νερό, 3 φορές την ημέρα). Ως διεγερτικό του κυκλοφορικού χορηγείται υπό τη μορφή βάμματος και ως τονωτικό υπό τη μορφή αιθερίου ελαίου (30-40g ξηρού βοτάνου σε 1lt νερό και 20-25g λαδιού- 8-10 σταγόνες στο μπάνιο).

Δίκταμος

κ.ν. Έρωντας
Dittany (Origanum dictamnus)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται ως στυπτικό, καταπραϋντικό κυρίως κατά των στομαχικών και εντερικών πόνων, ανθελμινθικό, αντιβακτηριακό, διουρητικό και αποχρεμπτικό. Χορηγείται επίσης, κατά της αϋπνίας, της έντονης εμμηνόρροιας, της γρίπης, του κρυολογήματος και του πονοκεφάλου. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή καταπλάσματος για τη θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων του δέρματος, αποστημάτων και δερματικών εξελκώσεων.

Τρόπος Χορήγησης:                                                                       

Χορηγείται ως καταπραϋντικό, επουλωτικό και στυπτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, 10-15g ξηρού βοτάνου βράζονται σε 500ml νερό), βάμματος (15-20g του βοτάνου σε διάλυμα αιθυλικής αλκοόλης 25%, 50-60ml την ημέρα) και εγχύματος (5-10g ξηρού βοτάνου σε ένα φλυτζάνι βραστό νερό).

ΕκουΪζέτο

Πολυκόμπι, Κοντυλόχορτο, Ουρά του αλόγου
Equisetum arvense

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται ως διουρητικό, αιμοστατικό, επουλωτικό και στυπτικό. Χορηγείται ως πηγή αλάτων (πυρίτιο) για την αντιμετώπιση της φυματίωσης και για την βελτίωση της απορρόφησης του ασβεστίου. Στην ομοιοπαθητική χορηγείται υπό τη μορφή βάμματος κατά της κυστίτιδας και της ανουρίας, ενώ στην λαϊκή ιατρική χρησιμοποιείται υπό τη μορφή γαργάρων για την αντιμετώπιση διάφορων στοματικών παθήσεων (στυπτικό), αλλά και ως αιμοστατικό κατά της ρινορραγίας και της εσωτερικής αιμοραγίας.

Τρόπος Χορήγησης:
Ως στυπτικό και διουρητικό χορηγείται υπό τη μορφή εγχύματος (2 κουταλιές ξηρού βοτάνου σε ένα φλυτζάνι βραστό νερό – 3 φορές την ημέρα). Στην ομοιοπαθητική χορηγείται κυρίως υπό τη μορφή βάμματος (2-4ml, τρεις φορές την ημέρα).

Θρούμπι

Σατουρέϊα η κηπευτική, Θύμβρα
Summer Savory (Satureja hortensis)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Όλο το φυτό χρησιμοποιείται ως χωνευτικό, αποχρεμπτικό, αντιδιαρροϊκό, αντισηπτικό, τονωτικό του νευρικού συστήματος και αφροδισιακό. Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) για την θεραπεία διάφορων γαστρεντερικών προβλημάτων, των κολικών, του μετεωρισμού, της γαστρεντερίτιδας, της δυσπεψίας, της ναυτίας και της διάρροιας. Θεωρείται αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της βρογχίτιδας, του πονόλαιμου και των διαταραχών της εμμήνου ρύσης. Το υδατικό εκχύλισμα του φυτού μελετάται για πιθανή αντι-HIV-1 δράση. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή καταπλάσματος στο δέρμα για την καταπολέμηση των τσιμπημάτων εντόμων και την θεραπεία της αρθρίτιδας.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως αποχρεμπτικό, αντισηπτικό και γαστροτονωτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά της σούπας ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα). Εφαρμόζεται στο δέρμα υπό τη μορφή καταπλάσματος του νωπού φυτού.

Θυμάρι

Θύμος ο κοινός
Thyme (Thymus vulgaris)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Έχει αντισηπτικές, σπασμολυτικές, εφιδρωτικές αντισηπτικές, αντιβηχικές και αποχρεπτικές ιδιότητες. Λαμβάνεται από του στόματος για την θεραπεία της λαρυγγίτιδας, της βροχγίτιδας, του παραγωγικού και ξηρού βήχα, του κοκκύτη και του άσθματος. Λόγω της στυπτικής του δράσης μπορεί να εφαρμοστεί εξωτερικά για να απολυμάνει μολυσμένες πληγές του δέρματος. Χορηγείται επίσης, υπό την μορφή αφεψήματος για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας, της γαστρίτιδας, της διάρροιας και της ακούσιας ενούρησης στα παιδιά.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως αποχρεμπτικό, αντισηπτικό και αντιβηχικό υπό τη μορφή εγχύματος (τσάι, δύο κουταλιές της σούπας ξηρού βοτάνου σε ένα φλυτζάνι του τσαγιού βραστό νερό, 3 φορές την ημέρα). Χορηγείται ως τονωτικό του πεπτικού συστήματος και αντιφλεγμονώδες για εξωτερική χρήση στην λαϊκή ιατρική υπό τη μορφή βάμματος.

Καλέντουλα

Αδράχτι της γριάς, Κίτρινη μαργαρίτα, Νεκρολούλουδο
Calendula officinalis

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Διαθέτει αντιφλεγμονώδεις, επουλωτικές, αντισηπτικές, σπασμολυτικές, στυπτικές, χολαγωγές, εφιδρωτικές και εμμηναγωγές ιδιότητες. Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα για την αντιμετώπιση διάφορων δερματικών προβλημάτων (τραυματισμοί, αποστήματα, ακμή, ψωρίαση, εκζέματα, κνησμός). Επίσης, σε φλεβίτιδα, διαστρέμματα και κιρσούς, καθώς και σε κολπικές πλύσεις. Συνιστάται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) για τη θεραπεία της ουλίτιδας, της στοματίτιδας, της επιπεφυκίτιδας, του γαστρικού και δωδεκαδακτυλικού έλκους, της χολολιθίασης, της δυσπεψίας και της γονοκοκκικής λευκόρροιας. Τέλος, στη λαϊκή ιατρική θεωρείται αποτελεσματικό εμμηναγωγό και βοηθά σε περιπτώσεις καθυστέρησης και δυσμηνόρροιας (επώδυνης εμμηνορρυσίας).

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 5g του ξηρού βοτάνου βράζουν σε 100mL νερό για 5-10min, 3 φορές την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα, ως κρέμα, κεραλοιφή και αιθέριο έλαιο (5-10 σταγόνες στο νερό του μπάνιου). Το βάμμα της Καλέντουλας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εμποτισμό των επιθεμάτων σε πληγές, με τη μορφή γαργαρισμών στη φαρυγγίτιδα (1-2 κουταλιές σε μισό ποτήρι νερό), ή αραιωμένο σε υγρό για κολπικές πλύσεις (2 κουταλιές σε μισό λίτρο αποστειρωμένο νερό).

Λαδανιά

Κίστος, Αλάδανος, Αγκίσαρος, Κουνούκλα
Cistus creticus L.

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) ως αποχρεμπτικό, αντιβηχικό, αντιδιαρροϊκό, αντικαταρροϊκό και εμμηναγωγό. Το αφέψημα λαμβάνεται από του στόματος για τη θεραπεία του δωδεκατακτυλικού και στομαχικού έλκους, του πονόδοντου, της καταρροής, της διάρροιας, αλλά και ως ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος σε διάφορες βακτηριδιακές μολύνσεις. Ιδιαίτερη αξία εμφανίζουν οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, τόσο για την πρόληψη καρδιαγγειακών προβλημάτων, όσο και για την αντιμετώπιση του στρες και του άγχους, κυρίως στην ομοιοπαθητική θεραπεία. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή αλοιφής για την αντιμετώπιση διαφόρων δερματικών παθήσεων, αλλά και στη κοσμετολογία, καθώς διαθέτει αντιρυτιδικές και αναπλαστικές ιδιότητες.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως αποχρεμπτικό, αντιδιαρροϊκό και ανοσοενισχυτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μια κουταλιά της σούπας ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, 2 φλυτζάνια την ημέρα, πρωί-βράδυ) και ως αντιοξειδωτικό, με δράση τρεις φορές ισχυρότερη από το πράσινο τσάι. Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα ως αντιφλεγμονώδες, αντιρυτιδικό και επουλωτικό υπό τη μορφή αλοιφής.

Λουίζα

Ελουίζα, Λεμονόχορτο, Λιππία, Ομορφόχορτο
Lemon verbena

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το φυτό εμφανίζει ηρεμιστικές, αντιπυρετικές, σπασμολυτικές, καταπραϋντικές, αντισηπτικές και διουρητικές ιδιότητες. Συμβάλλει στην αντιμετώπιση του πυρετού, του κοινού κρυολογήματος, του άσθματος, της δυσπεψίας, της διάρροιας και της αιμορραγίας. Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα υπό τη μορφή καταπλάσματος κατά των νευραλγιών, των αιμορροΐδων, των κιρσών, της ισχιαλγίας, της κεφαλαλγίας και της ωταλγίας. Συνίσταται υπό τη μορφή εγχύματος κατά της νεφρολιθιάσης και της καούρας, αλλά και για την ενίσχυση του μεταβολισμού και την απώλεια σωματικού βάρους. Το αφέψημα (τσάι) του φυτού χρησιμοποιείται επίσης για την αντιμετώπιση της αϋπνίας που προέρχεται από νευρική υπερένταση. Το αιθέριο έλαιο του φυτού έχει επίσης εντομοκτόνο και βακτηριοκτόνο δράση.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά του αποξηραμένου βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό για 5-10min, 2 φορές την ημέρα) και εγχύματος (μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου εμβαπτίζεται σε ένα φλυτζάνι βραστό νερό για 5-10min, τρεις φορές την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα ως στυπτικό και καταπραϋντικό υπό τη μορφή καταπλάσματος.

Λυγαριά

Λυγιά, Αγνιά, Καναπίτσα, Άγρια λεβάντα
Vitex agnus-castus L.

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται για την επαναφορά της ορμονικής ισορροπίας στον οιστρικό κύκλο και κατά το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, καθώς αναστέλλει την προλακτίνη και έτσι επέρχεται ισορροπία μεταξύ των προγεσταγόνων και των οιστρογόνων. Επίσης, εμφανίζει στυπτικές, κατευναστικές, γαλακταγωγές και διουρητικές ιδιότητες. Θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της στειρότητας, της προστατίτιδας, της διόγκωσης των όρχεων και των ωοθηκών, αλλά για την απόδειξη αυτών των δράσεων απαιτείται περαιτέρω μελέτη.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται για την αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, 0,5-1g ξηρού βοτάνου βράζεται σε ένα φλυτζάνι του τσαγιού νερό -3 φορές την ημέρα). Επίσης, χορηγείται υπό τη μορφή βάμματος (20 σταγόνες σε λίγο νερό μία φορά την ημέρα).

Μαλοτήρα

Τσάϊ του βουνού, Κολοκοιμιθιά, Τσάϊ του Βελουχίου
Malotira Mountain Tea (Siderites syriaca)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) των φύλλων ως αντιφλεγμονώδες, αντιθρομβωτικό, αντιϋπερτασικό, σπασμολυτικό, αντιμικροβιακό, ηρεμιστικό και αντιοξειδωτικό. Χορηγείται για την πρόληψη της αναιμίας και της οστεοπόρωσης, ενώ γίνονται μελέτες για την πιθανή ανασταλτική δράση του στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Στη λαϊκή θεραπευτική, χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό, υπνωτικό, θερμαντικό στα κρυολογήματα, αλλά και κατά της δυσπεψίας.

Τρόπος Χορήγησης:
Ως ηρεμιστικό και ανοσοενισχυτικό κατά του κρυολογήματος χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά της σούπας αποξηραμένα φύλλα βράζουν σε νερό, 4-5 φλυτζάνια την ημέρα).

Μαντζουράνα

Αμάραντο, ορίγανο το αμάραντο
Marjoram (Majorana hortensis)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Δρα ως σπασμολυτικό, αντιεμετικό, ανακουφίζει από τον μετεωρισμό και την δυσπεψία, διεγείρει το συκώτι και τη σπλήνα. Βοηθά πολύ σε ενοχλήσεις του στομάχου και δρα ως χωνευτικό/καταπραϋντικό για τον στομαχόπονο. Είναι πολύ γνωστό για την ανακούφιση που προσφέρει από επίμονους και έντονους πονοκεφάλους ή πονόδοντους. Χρησιμοποιείται και ως παυσίπονο στους ρευματισμούς. Θεωρείται από την εναλλακτική ιατρική ευεργετικό σε νευρικής φύσεως παθήσεις, όπως υπερευαισθησία, νευρασθένεια, ψυχασθένεια, άγχος, αϋπνίες, ημικρανίες, ίλιγγος και απώλεια μνήμης.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά της σούπας αποξηραμένων φύλλων βράζουν σε 150ml νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα).

Μελισσόχορτο

Μέλισσα η φαρμακευτική, Μελισσοβότανο, Κιτροβάλσαμο
Melissa officinalis

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή εγχύματος ως χωνευτικό, εφιδρωτικό, καταπραϋντικό, σπασμολυτικό, αντιφλεγμονώδες, αντιμικροβιακό και ηρεμιστικό. Στη λαϊκή ιατρική χορηγείται για την αντιμετώπιση του στομαχικού και δωδεκαδακτυλικού έλκους, των κωλικών των νεφρών και της χολής, της δυσπεψίας και των εμέτων κατά την κύηση. Επίσης, η εσωτερική λήψη του αφεψήματος (τσάι) των φύλλων του φυτού δρα ευεργετικά στην κατάθλιψη και το άγχος. Εξωτερικά εφαρμόζεται για τη θεραπεία των πονοκεφάλων, της οδονταλγίας, των οιδημάτων και των πληγών του δέρματος. Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι το εκχύλισμα του φυτού ενισχύει τη μνήμη και μπορεί να είναι αποτελεσματικό κατά της αμνησίας και της νόσου Alzheimer’s.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται κατά της κατάθλιψης και του άγχους υπό τη μορφή εγχύματος (4 κουταλιές της σούπας ξηρού βοτάνου σε 1lt βραστό νερό, μέχρι και τέσσερα ποτήρια την ημέρα), ενώ για την αντιμετώπιση των στομαχικών και ηπατικών διαταραχών παρασκευάζεται αφέψημα (τσάι: μία κουταλιά ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα ποτήρι νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά σε φλεγμαίνουσες περιοχές του δέρματος υπό τη μορφή αλοιφής, αιθέριου ελαίου ή φυτικού ελαίου.

Ρίγανη

Ορίγανον το κοινόν
Oregano (Origanum vulgare L.)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Τα φύλλα του φυτού εμφανίζουν αντιρρευματικές, αντισηπτικές, σπασμολυτικές, χολαγωγές, εφιδρωτικές, εμμηναγωγές, αποχρεμπτικές, τονωτικές, αντιδιαρροϊκές, αντιφλεγμονώδεις και βακτηριοκτόνες ιδιότητες. Συνιστάται για τη θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού (βρογχίτιδα, αμυγδαλίτιδα), του βήχα, του άσθματος, του κοινού κρυολογήματος, της γρίπης, του πυρετού, της δυσπεψίας, των στομαχικών διαταραχών και της εμμηνόρροιας. Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, του μυϊκού άλγους και των οιδημάτων. Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή γαργαρισμών κατά του πονόδοντου και της ουλίτιδας.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 15g αποξηραμένων φύλλων βράζουν σε 250ml νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα υπό τη μορφή φυτικού ελαίου και εσωτερικά υπό τη μορφή βιολογικού και βρώσιμου αιθέριου ελαίου (3 σταγόνες οριγανέλαιο σε μία κουταλιά της σούπας ελαιόλαδου ή σε ένα κουταλάκι μέλι, δύο φορές την ημέρα).

Σκορπιδόχορτο

Κατέραχον το φαρμακευτικό, Σκορπίδι, Χρυσόχορτο
Ceterach officinarum D.C.

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Έχει αντιβηχική, καταπραϋντική, εφιδρωτική, αποχρεμπτική, αντιδιαρροϊκή, ανθελμινθική και διουρητική δράση. Χρησιμοποιείται επίσης, σε παθήσεις του ουροποιητικού και κυρίως σε νεφρολιθιάσεις.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάϊ, 6g ξηρού βοτάνου σε 1,5 φλυτζάνι του τσαγιού νερό, μία φορά την ημέρα) και εγχύματος (27g ξηρού βοτάνου σε 3 φλυτζάνια νερό-μισό φλυτζάνι το πρωί και μισό το βράδυ).

Ταράξακο

το φαρμακευτικό Αγριομάρουλο, Πικραλίδα
Taraxacum officinale

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Χρησιμοποιείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) ως χολαγωγό, τονωτικό, διουρητικό, ευστόμαχο, αντιφλεγμονώδες και αντιβηχικό. Χορηγείται επίσης, για την αντιμετώπιση της χολολιθίασης, της δυσκοιλιότητας, της δυσπεψίας, της αρθρίτιδας και των χρόνιων ρευματοπαθειών. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή εγχύματος για την θεραπεία της χρόνιας δερματίτιδας, του εκζέματος, της ακμής, της κνίδωσης, των πληγών και των κονδυλωμάτων.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως καθαρτικό και διουρητικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 10-15g αποξηραμένης ρίζας βράζουν σε ένα φλυτζάνι νερό, 3 φλυτζάνια την ημέρα), βάμματος (20 σταγόνες, 3 φορές την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή εγχύματος της αποξηραμένης ρίζας, τρεις φορές την ημέρα.

Τεύκριο

Αντωναίδα Παναγιόχορτο, Λαγοκοιμιθιά
Teucrium polium

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Όλο το φυτό χρησιμοποιείται ως επουλωτικό, αντιπυρετικό, υποτασικό, εντομοαπωθητικό, τονωτικό και διουρητικό. Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) για την αντιμετώπιση της καταρροής των βλεννογόνων, της χρόνιας βρογχίτιδας, της φαρυγγίτιδας, της γρίπης, της δυσπεψίας και της αρθρίτιδας. Το είδος Teucrium polium εμφανίζει παρόμοιες ιδιότητες με το Teucrium chamaedrys, ωστόσο είναι πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση του στομαχικού και δωδεκαδακτυλικού έλκους. Λόγω της εφιδρωτικής του δράσης συνιστάται στην αντιμετώπιση εμπύρετων καταστάσεων.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως αντιπυρετικό, αντιφλεγμονώδες και κατά του έλκους υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 1-2 κουταλάκια του τσαγιού ξηρού βοτάνου βράζουν σε ένα φλυτζάνι νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα).

Τσουκνίδα

Αγκινίδα, Ακαληφή, Ούρτικη
Nettle (Urtica Dioica L.)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το φυτό εμφανίζει αντιασθματικές, αντιρρευματικές, αντισμηγματορροϊκές, στυπτικές, διουρητικές, γαλακταγωγές, αιμοστατικές και υπογλυκαιμικές ιδιότητες. Συνιστάται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) κατά της αρθρίτιδας, του άσθματος, των λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης, της βρογχίτιδας, της ουλίτιδας, της ουρικής αρθρίτιδας, της νεφρολιθίασης, της λαρυγγίτιδας, της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της ισχιαλγίας και της τενοντίτιδας. Εφαρμόζεται εξωτερικά κατά της λιπαρότητας των μαλλιών και της πιτυρίδας, του εκζέματος, των ερεθισμών και των μικροτραυματισμών του δέρματος. Η ρίζα του φυτού εμφανίζει διουρητική δράση και θεωρείται ότι βοηθά στην αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (ΒΡΗ) και άλλων προβλημάτων του προστάτη. Ακόμα χρησιμοποιείται υπό τη μορφή εγχύματος για την αντιμετώπιση της αναιμίας, της εμμηνόρροιας, των αιμορροΐδων και των συμπτωμάτων της αλλεργίας.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, μέχρι 3 φορές την ημέρα) και εγχύματος (μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου εμβαπτίζεται σε βραστό νερό για 15min, 2-3 φορές την ημέρα).

Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα υπό τη μορφή καταπλάσματος και στο τριχωτό της κεφαλής υπό τη μορφή λοσιόν ή φυτικό έλαιο και σαπούνι ελαιόλαδου.

Φασκόμηλο

Σάλβια η φαρμακευτική
Sage (Salvia Triloba)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το αφέψημα (τσάι) των φύλλων του φυτού χρησιμοποιείται ως τονωτικό, αντιδιαρροϊκό, αντιβακτηριακό, αντισηπτικό, καρδιοτονωτικό και σπασμολυτικό. Χορηγείται για την αντιμετώπιση των τραυματισμών, των αφθών, της φαρυγγίτιδας και της ουλίτιδας, ενώ λόγω της οιστρογονικής δράσης του είναι αποτελεσματικό στην θεραπεία της αμηνόρροιας, της δυσμηνόρροιας και της λευκόρροιας. Επίσης, ως τονωτικό του νευρικού συστήματος συνιστάται κατά των νευρικών διαταραχών, της κατάθλιψης, του ιλίγγου, των νευραλγιών και υπέρ της βελτίωσης της μνήμης (ενισχύει την οξυδέρκεια). Επίσης, το έγχυμά του δρα κατά της ακμής, των μολύνσεων, των πληγών, των τραυμάτων, της αλωπεκίας και των μυϊκών κραμπών.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται ως στυπτικό και τονωτικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 10g αποξηραμένων φύλλων βράζουν σε 100ml νερό, 2-3 φλυτζάνια την ημέρα) και ως τονωτικό του νευρικού συστήματος υπό τη μορφή εγχύματος (10g αποξηραμένων φύλλων σε 100ml βραστό νερό για 5-15min, 2-3 φορές την ημέρα). Ως στυπτικό εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή πλύσεων (5g αποξηραμένων φύλλων σε 100ml χλιαρό νερό).

Φλισκούνι

Άγρια μέντα
Cretan Penny Royal (wild mint)

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Το αφέψημα (τσάι) των φύλλων του φυτού χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος, του βήχα, της δυσμηνόρροιας, των ιλίγγων, της αϋπνίας, και του πονόλαιμου. Έχει αποχρεμπτική, αντιβροχική, αντιασθματική, αντιαρθριτική, αντιρευματική, αντικοκκυτική, διουρητική, αντιδιαρροική, ευστόμαχη, αντισπασμωδική, αναισθητική. Επίσης θεωρείται ότι προαγάγει την εμμηνόρροια. Επίσης ενδείκνυται για τους καπνιστές για τον καθαρισμό των πνευμόνων.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, μέχρι 2 φορές την ημέρα) και εγχύματος (μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου εμβαπτίζεται σε βραστό νερό για 10min, 2 φορές την ημέρα).

Εισπνέουμε τους ατμούς, όταν έχουμε μπουκωμένη μύτη και πίνουμε παγωμένα αφεψήματα, τα οποία παρ’ ότι είναι εφιδρωτικά μας δροσίζουν. Σε συνδυασμό με λουίζα, μελισσόχορτο, ιβίσκο και γλυκόριζα βοηθά στην αποβολή κατακρατημένων υγρών και στη δίαιτα. Το αφέψημα μαζί με τριμμένο τζίντζερ, βοηθά στη δυσπεψία.

Χαμομήλι

Λουλούδι του Αγίου Γεωργίου
Matricaria chamomilla

Φαρμακολογικές δράσεις-Εφαρμογές:
Έχει αντιφλεγονώδη, επουλωτική, καταπραϋντική και βακτηριοστατική δράση. Βάσει αυτών των ιδιοτήτων του χρησιμοποιείται στη θεραπεία δερματίτιδων, εκζεμάτων, της επιπεφυκίτιδας και της πομφολυγώδους επιδερμόλυσης. Σήμερα συναντάμε το εκχύλισμα του φυτού κυρίως ως συστατικό καλλυντικών και σαμπουάν μαλλιών. Χρησιμοποιείται επίσης, και ως ήπιο ηρεμιστικό κατά της αϋπνίας και του στρες.

Τρόπος Χορήγησης:
Χορηγείται υπό τη μορφή βάμματος κατά της αϋπνίας αλλά και στους οφθαλμούς εφαρμόζεται ως βάμμα (2-3 σταγόνες, 3-4 φορές την ημέρα). Χρησιμοποιείται επίσης ως αλοιφή (δερματικές παθήσεις), έγχυμα (αφέψημα για πλύσεις: ένα κουτάλι της σούπας ξηρού βοτάνου σε 150ml νερό), ως κόνη (3-4g ξηρού βοτάνου σε 150ml νερό), κατάπλασμα (δερματικές παθήσεις), φυτικό έλαιο (για εντριβές σε δερματικές παθήσεις), λοσιόν (εκζέματα) και σαμπουάν.

Προειδοποίηση:
Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλοεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.